59. OGÓLNOPOLSKI KONKURS RECYTATORSKI

Miłym, optymistycznym akcentem zaczynaliśmy i kończyliśmy Ogólnopolski Konkurs Recytatorski w 60 roku jego istnienia. 20 lutego 2013, na dużej scenie Teatru Polskiego, w odbywającej się pod Patronatem Prezydenta R.P. Gali Języka Ojczystego, znalazła poczesne miejsce informacja o Konkursie i jego jubileuszu, a wykonawcami koncertu byli nasi laureaci z różnych lat. 6 października pojawili się na tej samej scenie laureaci tegorocznego OKR. Była pełna widownia, która w skupieniu wysłuchała recytujących i śpiewających wiersze, a na koniec nagrodziła ich długotrwałymi brawami. W odświętnym, jubileuszowym roku 2013, Konkurs dał dużo poznawczych i artystycznych satysfakcji, ale i powody do krytycznych refleksji. Tych pierwszych byłowięcej, jednak i drugich nie możemy pominąć. Dlatego regulamin 59. OKR zawiera zarówno sugestie –by to, co dobre było jeszcze lepsze, jak i ważne zmiany –by naprawić to, co się zepsuło. * Zdecydowanie jasną stroną turnieju recytatorówbył dobór repertuaru. Zwłaszcza poetyckiego –od Mickiewicza i Słowackiego, przez Leśmiana, Tuwima, Gałczyńskiego, Miłosz, Różewicza, Szymborską do Świetlickiego i Tkaczyszyna-Dyckiego. W prozie nieco mniej ambitnie, ale też bez rażących pomyłek w postaci sięgnięcia po pierwszy lepszy tekst. Zbigniew Zapasiewicz mówił, że dobra recytacja unosi się na dwóch skrzydłach: wartościowa literatura i wysoka kultura słowa. O tym pierwszym już było, drugie też okazało się całkiem w porządku. Największym, trudnym do pokonania problemem jest –w kategorii młodzieży szkolnej –własna interpretacja tekstu. Tu konieczna jest albo literacka dojrzałość, albo rozumna pomoc instruktora, nauczyciela i o nią szczerze prosimy.W sumie –udany turniej, optymistyczne zdarzenie w 60-lecie Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego. * Najkrótsza synteza opinii jurorów po finałowych koncertach turnieju poezji śpiewanejbrzmiałaby tak: dobry warsztat wokalny, dobrze grający akompaniatorzy i bardzo kiepsko w zakresie repertuaru. Zdecydowana większość wykonawców śpiewa nie wiersze, ale piosenki. Można je określić mianem „standardów gatunku” –znany tekst ze znaną muzyką. Aż 8 razy Osiecka, po 3 –Kofta i Kaczmarski. Zupełny brak nurtu autorskiego –ledwie 3 próby; 4 razy śpiewano przekłady (Cave, Kryl). Zanika to, co stanowiło o wartości poezji śpiewanej –wybieram dobry wiersz i szukam jego muzyczno-wokalnej interpretacji (wzór –Ewa Demarczyk), bądź ryzykuję wszystkim: sam piszę i tekst, i muzykę, sam wykonuję (wzór –Jacek Kaczmarski). Nie może być zgody na przekształcenie turnieju poezji śpiewanej OKR w spotkanie lubiących sobie pośpiewać, czy też traktujących go jak „trening” przed innymi konkursami. Wprowadzone zmiany w regulaminie –dotyczące doboru repertuaru -mają posłużyć naprawie. * Turniej teatrów jednego aktora -i tym razem sięgamy do oceny jury.Dzięki szerokim poszukiwaniom repertuarowym, doszły do głosu newralgiczne problemy współczesnego społeczeństwa, narracje odsłaniające światy zapomniane lub wykreowane oraz poetyckie rozważania wokół pytań podstawowych. Spektakle prowokowały do zmagania się nie tylko z problematyką tekstów, ale równocześnie z materią teatru, ze sposobami scenicznej obecności aktora i innych znaków teatralnych. Nie zawsze udawało się znaleźć właściwy język teatru, umożliwiający pełne wybrzmienie tematów. Zdarzało się, że twórcy spektakli „mierzyli siły na zamiary”, sięgając dalej niż pozwalały na to umiejętności warsztatowe. Sugestia dla przyszłych wykonawców tej szczególnie trudnej formy scenicznej wydaje się oczywista: więcej rozwagi przy wyborze repertuaru, więcej starań o teatralny kształt wypowiedzi. ** * Jesteśmy w dobrym punkcie. Troska organizatorów, praca instruktorów i nauczycieli, dają piękne owoce. Uczyńmy wszystko, by 59. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski był kolejnym etapem drogi, którą zawsze zmierzała sztuka –ku pięknu, dobru i prawdzie.3

R e g u l a m i n

I.

1. Ogólnopolski Konkurs Recytatorski jest imprezą otwartą dla uczniów szkółponadgimnazjalnych i osób starszych.

2. Warunkiem udziału jest przygotowanie repertuaru nie prezentowanego w poprzednich OKR i odpowiadającego założeniom wybranego turnieju (dział II regulaminu). Repertuar zgłoszony i wykonany w przeglądzie stopnia najniższego, nie może być zmieniony.

3. Zgłoszenie odbywa się poprzez złożenie KARTY UCZESTNIKA w sekretariacie organizatora najniższego w województwie stopnia Konkursu -w terminie przez niego ustalonym.

4. Konkurs prowadzony jest w drodze wielostopniowych eliminacji:

a. przeglądy środowiskowe, miejskie, powiatowe;

-drogę eliminacji –stopnie (środowiskowy, miejski, powiatowy) ustalająwojewódzcy organizatorzy konkursu.

-wojewódzcy organizatorzy konkursu określają zasady kwalifikacji laureatów do przeglądu wyższego szczebla.

b. przeglądy wojewódzkie -odbywają się w nieprzekraczalnym terminiedo 12 maja2014 roku, dla wszystkich turniejów OKR;

c. Przeglądy finałowe odbywają się wg poniższego kalendarza:

– turniej poezji śpiewanej 4 –7czerwca 2014 roku we Włocławku (z warsztatami);

– turniej teatrów jednego aktora –12 –14czerwca 2014 roku w Słupsku;

– turnieje recytatorski i wywiedzione ze słowa25 –28czerwca 2014 roku w Ostrołęce.

5. OKR jest imprezą o charakterze artystyczno-edukacyjnym: organizatorzy wszystkich przeglądówzapewnią uczestnikom udział w zajęciach seminaryjnych i warsztatowych oraz możliwość indywidualnej rozmowy z członkami Sądów Konkursowych.

 

II.

59. Ogólnopolski Konkurs Recytatorskiprzeprowadzony będzie w formie czterech turniejów.

TURNIEJ RECYTATORSKI

1. Uczestnicy turnieju występują w dwóch kategoriach:

– młodzieży szkół ponadgimnazjalnych;

– dorosłych.

2. Repertuar obejmuje 3 utwory w całości lub fragmentach –2utwory poetyckie i prozę.

3. Do prezentacji uczestnik wybiera 2 utwory: prozę oraz utwór poetycki.

Łączny czas wykonania nie może przekroczyć 10 minut.

TURNIEJ POEZJI ŚPIEWANEJ

1. Uczestnicy –tylko soliści –występują bez podziału na kategorie.

2. Repertuar obejmuje:

– 3 utwory śpiewane

– 1 utwór recytowany.

3. W odniesieniu do repertuaru śpiewanego obowiązują następujące zasady:

– wykonywane mogą być wiersze, które zostały opublikowane w książkach lub prasie literackiej;

– przynajmniej jeden utwór musi być oryginalny, tzn. mieć nowo skomponowaną muzykę;

– uczestnicy mogą wykonać trzeci utwór z tekstem własnym.

4. Do prezentacji uczestnik zgłasza 2 utwory śpiewane, 1 recytowany i ewentualnie jako trzeci –śpiewany utwór z tekstem własnym. (Do przeglądów wojewódzkich włącznie prezentacja utworu recytowanego jest obowiązkowa).

Łączny czas ich wykonania nie może przekroczyć 10 minut.

5. Do akompaniamentu może być stosowany 1 instrument lub mały zespół muzyczny (do 3 osób) bądź wcześniej dokonane nagranie (półplayback).

6. Utwór znany i posiadający określony kształt wykonawczy podlega ocenie tylko wówczas, gdy uczestnik przedstawił nową, własną interpretację.

TURNIEJ TEATRÓW JEDNEGO AKTORA

1. Uczestnicy występują bez podziału na kategorie.

2. Pierwszy stopień eliminacyjny ustala wojewódzki organizator Konkursu.

3. Uczestnicy przygotowują spektakl w oparciu o dowolny materiał literacki.

Czas trwania nie może przekroczyć 30 minut.

WYWIEDZIONE ZE SŁOWA

Jest to turniej dla poszukujących nowych form wypowiedzi. Dla przykładu -występ, który nie jest recytacją, a nie stał się jeszcze teatrem; łączenie –w obrębie jednego utworu –mówienia ze śpiewem, śpiewu z ruchem. Takie propozycje muszą jednak wychodzić od słowa, być próbą jego interpretacji, sprawdzenia jego związków z innymi językami sztuki.

Obowiązują następujące z a s a d y:

1. Uczestnicy występują bez podziału na kategorie.

2. Repertuar jest dowolny (np. wiersz lub jego fragment, monolog literacki, collage tekstów)

3. Dowolna forma prezentacji (np. teatr jednego wiersza, łączenie słowa mówionego ze śpiewem, z dźwiękiem, ruchem, rekwizytem).

Czas występu nie może przekroczyć 7 minut.

III.

1. Do oceny wykonawców powołane zostaną przez organizatorów przeglądów Sądy Konkursowe, właściwe dla stopnia przeglądu.

2. W skład Sądów wchodzą fachowcy z dziedziny recytacji, kultury mowy, literatury, reżyserii oraz muzyki.

3. W skład Sądów stopnia wojewódzkiego powinni wejść:

– przedstawiciel organizatorów przeglądów niższego stopnia;

– przedstawiciel krajowego komitetu organizacyjnego.

4. Nie mogą być jurorami:

a. wykonawcy uczestniczący w Konkursie;

b. instruktorzy –w przeglądzie, w którym biorą udział ich recytatorzy.

5. Sądy Konkursowe dokonują oceny wg następujących kryteriów:

– dobór repertuaru (wartości artystyczne utworów oraz ich dobór do możliwości wykonawczych uczestnika);

– interpretacja utworów;

– kultura słowa; – ogólny wyraz artystyczny.

W turnieju wywiedzione ze słowa Sądy Konkursowe uwzględnią ponadto: – celowość użycia środków pozasłownych (np. kostiumu, dźwięku, elementów scenografii i innych) wspomagających interpretację; – kompozycję sceniczną występu.

W turnieju teatrów jednego aktora Sądy Konkursowe uwzględnią również:

– opracowanie dramaturgiczne; – opracowanie reżyserskie; – wykonanie zadań aktorskich; – pozasłowne elementy spektaklu –scenografia, muzyka.

W turnieju poezji śpiewanej Sądy Konkursowe uwzględnią także:

– zgodność muzyki z charakterem wiersza; – muzykalność i warunki głosowe wykonawcy; – wartości artystyczne muzyki.

6. Podstawą do sformułowania werdyktu jest wysłuchanie przez każdego członka Sądu Konkursowego –wszystkich uczestników przeglądu.

7. Ostateczny werdykt jest ustalany w drodze wspólnej dyskusji Sądu Konkursowego.

W przypadku równego podziału głosów, rozstrzyga głos przewodniczącego.

8. Decyzja Sądu jest ostateczna.

9. Sąd konkursowy ma obowiązek uzasadnienia werdyktu ogólnego.

10. Uczestnicy mają prawo zwracania się do Sądu Konkursowego o uzasadnienie oceny swojej prezentacji.

 

IV.

1. Kwalifikacja wykonawców do przeglądów stopnia wyższego jest zgodna z hierarchią miejsc ustaloną przez Sądy konkursowe.

2. Z przeglądów wojewódzkich Sądy konkursowe typują:

– w turnieju recytatorskim –do 3 wykonawców; – w turnieju wywiedzione ze słowa –1 wykonawcę; – w turnieju teatrów jednego aktora –1 wykonawcę oraz 1 dodatkowego -przesyłając taśmę video z realizacją jego spektaklu –na adres Zarządu Głównego TKT; – w turnieju poezji śpiewanej –1 wykonawcę oraz dodatkowo 3–przesyłając rejestrację jego spektaklu na adres organizatora spotkania finałowego.

3. Do udziału w przeglądzie finałowym turnieju recytatorskiego zaproszeni będą laureaci Konkursu Recytatorskiego KRESY’2013 dla Polaków z zagranicy.

4. W finałach 59. OKR wezmą udział laureaci konkursów przeprowadzonych w Wojsku Polskim oraz w Polskim Związku Niewidomych, które mają status przeglądu wojewódzkiego.

 

V.

1. Uczestnicy przeglądów wszystkich stopni otrzymają dyplomy i upominki ufundowane przez sponsorów i organizatorów.

2. Najlepsi uczestnicy przeglądów finałowych mogą otrzymać:

a. w turnieju recytatorskim i turnieju wywiedzione ze słowa

– 2 nagrody główne -w obu kategoriach w turnieju recytatorskim; – nagrodę główną w turnieju wywiedzione ze słowa; – nagrodę publiczności – nagrody i wyróżnienia za twórcze poszukiwania interpretacyjne;

b. w turnieju teatrów jednego aktora

– nagrodę główną; – nagrodę publiczności; – nagrody specjalne za reżyserię, aktorstwo, scenariusz.

Laureaci będą zaproszeni do udziału poza konkursem w Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Jednego Aktora oraz innych przeglądach teatrów jednoosobowych.

c. w turnieju poezji śpiewanej

– nagrodę główną; – nagrodę publiczności; – nagrody i wyróżnienia za interpretację i kompozycję. – nagrodę specjalną im. Pawła Bartłomieja Greca. – zaproszenie (dotyczy laureatów) do udziału w Spotkaniach Zamkowych „Śpiewajmy Poezję” w Olsztynie oraz innych przeglądach poezji śpiewanej.

3. W przeglądach finałowych wykonawców oceniają Sądy Konkursowe powołane na wniosek RADY ARTYSTYCZNEJ Ogólnopolskiego Konkursu Recytatorskiego.

 

ZASADY ORGANIZACYJNE

• Ogólnopolski Konkurs Recytatorski prowadzi Towarzystwo Kultury Teatralnej wspólnie z organizatorami etapów wojewódzkich –załączamy wykaz.
• Na szczeblu województw i niższych Konkurs prowadzą wojewódzcy organizatorzy.
• Nadzór nad programowymi artystycznym kształtem Konkursu pełnić będzie RADAARTYSTYCZNA OKR powołana przez Towarzystwo Kultury Teatralnej. W skład Rady wchodzą konsultanci Konkursu, instruktorzy oraz przedstawiciele TKT. Sekretariat RADY i organizatora mieści się w Zarządzie Głównym TK T, 02-309 Warszawa, ul. Słupecka 9 lok. 3; tel, fax 825-39-73; e-mail tkt@tkt.art.pl
• Wojewódzcy organizatorzy po zakończeniu przeglądów wojewódzkich dokonają oceny realizacji założeń programowych, organizacyjnych oraz poziomu artystycznego a wnioski i propozycje przekażą Towarzystwu Kultury Teatralnej.
• Zadaniem Towarzystwa Kultury Teatralnej i wojewódzkich organizatorów jest: – popularyzacja Konkursu; – zapewnienie pomocy metodycznej wykonawcom i instruktorom; – zapewnienie środków oraz właściwych warunków dla przeprowadzenia przeglądów oraz zajęć metodyczno-warsztatowych.
• Zarząd Główny Towarzystwa Kultury Teatralnej pokrywa częściowe koszty przygotowania i przeprowadzenia przeglądów finałowych, zastrzegając możliwość wprowadzenia akredytacji dla wykonawców.
• Pliki do pobrania:

Regulamin
Afisz OKR
Karta Akredytacyjna
Karta zgłoszenia recytacje/wywiedzione ze słowa
Karta zgłoszenia poezja śpiewana
Karta zgłoszenia teatru jednego aktora